Een Verklaring van Erfrecht wordt opgemaakt door een notaris.
De notaris verklaart hierin – nadat alle gegevens zijn gecontroleerd – wie is overleden, of de overledene een testament heeft gemaakt en wat er in dit testament is bepaald. Bovendien verklaart de notaris wie de erfgenamen van de overledene zijn en eventueel wie van de erfgenamen door de overige erfgenamen gemachtigd is om de erfenis van de overledene af te wikkelen.
Waarvoor heb je een verklaring van erfrecht nodig?
Als iemand overlijdt mag een bank de rekeningen ten name van de overledene blokkeren. Als erfgenamen de rekening toch willen gebruiken (bijvoorbeeld om betalingen te doen) hebben ze een verklaring van erfrecht nodig.
Op het moment dat er een verklaring van erfrecht aan de bank is overhandigd, kunnen de erfgenamen weer over de rekening ten name van de overledene beschikken. Deze rekening worden dan vaak ervenrekening genoemd.
Ook veel instanties vragen om een verklaring van erfrecht. Zolang de bank of een andere instantie niet om een verklaring van erfrecht vraagt is het niet nodig een verklaring van erfrecht te laten opmaken.
Wanneer heb je geen verklaring van erfrecht nodig?
In 2012 heeft de overheid samen met de Nederlandse Vereniging van Banken bepaald dat in bepaalde standaard situaties geen verklaring van erfrecht nodig is. De voorwaarden hiervoor zijn:
- Er is sprake van een langstlevende partner (echtgenoot/echtgenote of geregistreerde partner) en eventueel kinderen;
- De overledene heeft geen testament opgesteld;
- Het totale saldo van alle bankrekeningen van de overledene is lager dan €100.000,-.
Boedelverdeling en boedelbeschrijving
De boedelverdeling
Het erfrecht, het huwelijksgoederenrecht en de Erfbelasting spelen een hoofdrol bij de boedelverdeling en komen daarin samen. Daarbij gaat het om de omvang van de boedel (algehele gemeenschap van goederen dan wel huwelijkse voorwaarden/registratievoorwaarden), om de gerechtigdheid tot de boedel (wie zijn erfgenamen en voor welk deel) en de fiscale gevolgen (Erfbelasting/IB/VpB).
Bij een boedelverdeling kan zich een veelheid aan problemen voordoen. Soms hebben de problemen een achtergrond die vele jaren teruggaat; dergelijke problemen liggen doorgaans meer in de relationele dan in de juridische sfeer. Ook kan het zijn dat sommigen er met de “poet van door zijn”, bijvoorbeeld door grote schenkingen bij leven van de overledene te hebben ontvangen of door een “ongebruikelijk” gebruik van volmachten te hebben gemaakt. Ook kan het zijn dat meerdere erfgenamen hetzelfde boedelbestanddeel willen hebben of dat bij de bedrijfsopvolging fricties tussen de potentiële opvolgers bestaan. In al deze gevallen is primair een empathische houding van de adviseur (notaris, advocaat, belastingadviseur) van belang, immers, minnelijke regelingen staan voorop. Leidt minnelijk overleg niet tot een oplossing, dan biedt de wet een veelheid aan mogelijkheden om, desnoods door tussenkomst van de rechter, een billijke regeling te forceren.
De boedelverdeling kan geregeld worden door een zogenaamde drie-sterren-executeur. Aan deze executeur heeft de erflater in zijn testament uitgebreide bevoegdheden gegeven tot en met het tot stand brengen van een verdeling. Hij heeft daarvoor de medewerking van de kinderen niet nodig.
Boedelbeschrijving
Na het overlijden van een dierbare moeten er allerlei zaken geregeld worden. Voor zover de financiële zaken is het zaak zo snel mogelijk duidelijkheid te creëren. Niet direct iets waar uw hoofd naar zal staan, bij overlijden van een dierbare, maar het moet wel gebeuren. Als er een executeur is benoemd dan is het zijn taak om een boedelbeschrijving op te stellen. Het is niet zo dat een boedelbeschrijving alleen gemaakt moet worden als een erfenis onder voorrecht van boedelbeschrijving wordt aanvaard.
Een boedelbeschrijving is een overzicht van álle bezittingen en schulden op overlijdensdatum. Het is soort inventarisatie. U hoeft niet op te schrijven dat er 5 stoelen ziijn, en 10 messen, vorken, lepels, pannen en keukenkasten zijn maar aangeven wat de waarde is van de inboedel. Neem de Marktplaatswaarde en niet de aanschafwaarde. Vaak is inboedel niet veel waard en kost het je misschien wel geld om er vanaf te komen. Vermeld bij auto’s het kentekenen en vraag je dealer om een taxatie en/of zoek online naar een dagwaarde.
Boedelbeschrijving bij notariële akte
Wettelijke vertegenwoordiger (ouders, voogden en curatoren van handelingsonbekwamen, maar niet de bewindvoerders krachtens een ingesteld meerderjarigenbewind) kunnen de nalatenschap namens de vertegenwoordigde niet zuiver aanvaarden, maar alleen beneficiair aanvaarden of verwerpen met een machtiging van de kantonrechter. Een boedelbeschrijving van een erfenis waarin een minderjarige is betrokken moet bij notariële akte (671 RV: Indien alle partijen zich daarmee verenigen en het vrije beheer over hun goederen hebben, kan een voorgeschreven boedelbeschrijving plaatsvinden bij een onderhandse akte. Een uitzondering geldt er voor de wettelijke verdeling. In alle andere gevallen geschiedt zij bij notariële akte).
Een goede boedelbeschrijving is van belang voor de aangifte erfbelasting en voor duidelijkheid tussen de erfgenamen. Als je als erfgenaam “vergeet” zaken te vermelden en de andere erfgenamen komen daarachter dan kan je, je rechten op het “vergeten” goed verspelen.
De erfbelasting
Alhoewel de grondslag van de Erfbelasting ter discussie staat, ligt het niet in de rede dat op korte termijn van deze belasting afscheid zal worden genomen. Wel wordt (doorlopend) aan tarieven gemorreld, maar in essentie blijft de wet overeind. Afschaffing zou overigens behoorlijke budgettaire gevolgen hebben.
Inmiddels is ook de wet aan de maatschappelijke realiteit aangepast. Schenkingen of erfstellingen aan zogenaamde algemeen nut beogende instellingen zijn volledig vrijgesteld van Erfbelasting/Schenkbelasting; gehuwde en ongehuwde partners zijn gelijkgesteld; de bedrijfsopvolgingsfaciliteiten zijn zeer aanzienlijk verruimd. Vererving of schenking van ondernemingsvermogen (eenmanszaak; N.V./B.V.) is, mits voldaan wordt aan strikte voorwaarden, in belangrijke mate vrijgesteld van Erfbelasting of Schenkbelasting.
Door estateplanning wordt beoogd de overgang van het vermogen, bij leven en/of bij overlijden, zodanig te laten verlopen dat de gunstige tarieven aan Schenkbelasting, Erfbelasting of Inkomstenbelasting verschuldigd zijn. Om dat doel te bereiken is tijd nodig, bijvoorbeeld om schenkingen te doen, verspreid over een flink aantal jaren of om huwelijkse voorwaarden/registratievoorwaarden en/of testamenten op de eigen specifieke situatie af te stemmen.
